[Język Pali] Lekcje kursowe

Moderator: Har-Dao

Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

[Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

Czołem

Pytanie do użytkowników forum i wszystkich tych, którzy byliby zainteresowani: czy chcielibyście by w tym miejscu stworzyć kurs języka Pali, cos w rodzaju lekcji palijskiego, których to lekcji jest 26, są na poziomie poczatkującym. Są też ćwiczenia, jest troche gramatyki, zreszta mozna ją poszerzyć. Korzystam z "Elementary Pali course" po angielsku, oraz innych kursów, wszystko na zasadzie GNU. Niebawem może prześlę pierwszą lekcje po polsku, wtedy zobaczymy czy ktokolwiek chciałby widzieć tutaj kolejne lekcje języka Pali. Po tych wszystkich lekcjach sprawdzian w postaci tłumaczenia urywków dhammapady i tekstów z tipitaki, oraz dyplom do narysowania samemu sobie :))))

_(*)_

p.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Zaczynamy

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

Zaczynamy.

Na poczatku jak zwykle kilka ważnych drobnostek. (BTW - być może w przyszłości zrobi się ten kurs jakoś w jednym dokumencie, na razie być może same kursowe informacje będziemy umieszczać w pogrubionej czcionce, tak by się wyróżniała od innych postów- komentarzy, czy czegokolwiek) Lekcja pierwsza już niedługo, zakładajcie swoje kajeciki do jezyka pali, strugajcie ołówki, podpiszcie zeszyciki i prosze bez sciagania :))))

Kurs Pali:

Wstęp:

Ten kurs jezyka Pali udostępnony za darmo, może być rozpowszechniany jedynie w formie darmowej, jakiekolwiek komercyjne użycie będzie naruszeniem praw autorskich.

Język Pali to dialekt indyjski wywodzący się z sanskrytu. W języku pali spisano teksty doktryny Buddy, kanoniczne teksty Theravady.

"Pali" literalnie znaczy "tekst" "wers", jest językiem wymarłym, to znaczy że żadna specyficzna grupa etniczna nie mówi w tym jezyku (oprócz samych theravadinów i innych), to można rzec - łacina buddystów.

Alfabet:

Alfabet Pali składa się z czterdziestu jeden liter - ośmiu samogłosek i trzydziestu trzech spółgłosek.

Ze wzgledu na brak właściwego kodowania, które dostępne jest zainteresowanym w odpowiednich miejscach, w kursie używa się literacji dostosowanej do zachodniego kodowania.

8 samogłosek (Sara):

a, aa*, i, ii, u, uu, e, o.

* samogłoski długie, w transkrypcji pali zaznaczane jako a z poziomą kreską u góry, etc.

33 spółgłoski (Vya~njana):

gardłowe: ------------------------k, kh, g, gh, `n (**)----------------grupa ka
podniebienne (miękkie)----------------c, ch, j , jh, ~n(**)-----------------grupa ca
cerebralne(***):-----------------------.t, .th, .d, .dh, .n--------------grupa .ta
zębne: --------------------------------t, th, d, dh, n----------------grupa ta
wargowe: ------------------------p, ph, b, bh, m-----------------grupa pa
miękkie:-------------------y
cerebralne:----------------r
zębne:----------------------l
zębno-wargowe:----------v
zębne (ciche): ------------s
przydechowe : ------------h
cerebralne: ---------------.l
Niggahita: ----------------.m



(**) `n w transkrypcji pali zaznaczane jako ń, ~n zaznaczane jako n ze szlaczkiem u góry.

(***)spółgłoski, przy których artykulacji koniec języka zwiera się z najwyższą częścią podniebienia twardego, tuż nad dziąsłami. W transkrypcji pali zaznaczane jako t z kropką u dołu, etc.



Wymowa liter:

a -----------wymawia się jak a w bat
aa-----------wymawia się jak a w agrest
i-------------wymawia się jak i w wino
ii-------------wymawia się jak i w igła
u-------------wymawia się jak u w trud
uu------------wymawia się jak u w ruda
e-------------wymawia się jak e w ten
ee------------wymawia sie jak e w drewno
o--------------wymawia się jak o w płot
oo------------wymawia się jak o w nota
k-------------wymawia się jak k w klucz
g--------------wymawia się jak g w gardło
`n------------wymawia się jak n(g) w ring
c--------------wymawia się jak cz w czas
j--------------wymawia sie jak dż w dżem
~n------------wymawia się jak ń w leń
.t--------------wymawia się jak t w knot
.d-------------wymawia się jak d w zwid
.n-------------wymawia się jak n w lina
p--------------wymawia się jak p w pismo
b--------------wymawia się jak b w buk
m---------------wymawia się jak m w wiem
y---------------wymawia się jak j w jard
r---------------wymawia się jak r w rak
l----------------wymawia się jak l w bal
v---------------wymawia sie jak w w wielki
s---------------wymawia się jak s w sen
h---------------wymawia sie jak h w hałas
.l---------------wymawia się jak l w belka
.m--------------wymawia się jak n(g) w ring

Samogłoski e i o są zawsze długie, za wyjątkiem kiedy występują po nich podwójne spółgłoski np: ettha, o.t.tha

Piąta spółgłoska każdej z grup jest nazywana nosową.

Nie ma róznicy w wymowie `n i .m. Pierwsza z nich nigdy nie stoi na końcu, zawsze jest po niej spółgłoska z jej grupy.

Spółgłoski t i d wymawia się mając język przed przednimi zębami.

Przydechowe kh, gh, .th, .dh, th, dh, ph, bh wymawia sie tak by słyszeć wydech (h), najlepiej ćwiczyć mając kartkę papieru przed ustami, wymawiając spółgłoski przydechowe, powinno się poprzez wydech poruszać kartkę papieru.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

LEKCJA 1:

A. Odmiana rzeczowników zakończonych samogłoską a.

nara* (m.)** mężczyzna
-------------------------------------LICZBA POJEDYNCZA----------------------------LICZBA MNOGA
mianownik----------------------naro***---------------------------------------------------naraa
--------------------------------------(mężczyzna, ten mężczyzna)-----------------(mężczyźni, ci meżczyźni)
biernik----------------------------nara.m---------------------------------------------------nare
--------------------------------------(mężczyznę, tego mężczyznę)---------------(mężczyzn, tych mężczyzn)
Końcówki
mianownik------------------------o--------------------------------------------------------aa
biernik------------------------------.m-------------------------------------------------------e

* W Paa.li rzeczowniki odmieniają się w zależności od końcówek: a, aa, i, ii, u, uu, lub o. Nie ma rzeczowników kończących się samogłoską e. Wszystkie rzeczowniki zakończone samogłoską a są rodzaju meskiego lub nijakiego.
** W Paa.li są trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Osoby i rzeczy posiadające przymioty męskie są rodzaju męskiego np.: nara, mężczyzna; suriya, słońce; gaama, wioska. Osoby i rzeczy posiadajace przymioty żeńskie są rodzaju zeńskiego.: itthi, kobieta; ga`ngaa, rzeka. Osoby i większosć nieożywionych rzeczy są rodzaju nijakiego.: phala, owoc; citta, umysł. Jak widać rodzaje są inaczej ustalone w polskim, inaczej w Paa.li (j.w.: "ten" słońce, "ten" wioska)
*** nara + o = naro , nara + aa = naraa. Kiedy dwie samogłoski znajdują się obok siebie, jedna z nich zanika, pierwotna lub dostawiana. W tym wypadku zanika pierwotna samogłoska na rzecz dostawionej.

Przykłady rzeczowników rodzaju męskiego:

Buddha----------------------------Oświecony, Błogosławiony, Przebudzony
daaraka-----------------------------dziecko
Dhamma---------------------------Doktryna, Prawda, Prawo
gaama------------------------------wioska
gha.ta------------------------------garnek, słoik
janaka------------------------------ojciec
odana-------------------------------ryż, ugotowany ryż
putta--------------------------------syn, chłopiec
suuda------------------------------kucharz
yaacaka--------------------------żebrak


B. Koniugacja czasowników
czas teraźniejszy - strona czynna

Trzecia osoba:

końcówki
LICZBA POJEDYNCZA----------ti
LICZBA MNOGA-------------------anti

paca (czasow.)
gotować
L.P.-------------------------------------So pacati(****)---------------On gotuje
--------------------------------------------Saa pacati-----------------Ona gotuje
L.M.-------------------------------------Te pacanti------------------Oni gotują

(****)- czasowniki często występują samodzielnie, bez zaimków, gdyż rodzaje są już określane w końcówce czasownika (tak jak w polskim)

Przykłady czasowników:

(W Paa.li jest siedem koniugacji, tutaj podano czas teraźniejszy 3 osoby. Rdzenie w nawiasach.)

dhaavati----------------(dhaava)------------biegnie
dhovati------------------(dhova)--------------myje
vadati--------------------(vada)---------------mówi, deklaruje, wypowiada
vandati-----------------(vanda)---------------pozdrawia, oddaje cześć
rakkhati----------------(rakkha)--------------opiekuje się, chroni

Przykład budowy zdania:

(W Paa.li podmiot stawiamy na poczatku zdania, czasowniki na końcu, a dopełnienie przed czasownikiem (orzeczeniem).)

1.--Suudo---------------------------------------------pacati.
----Kucharz-------------------------------------------gotuje.

2.--Suudaa------------------------------------------pacanti.
-----Kucharze----------------------------------------gotują.

3.--Suudo--------------------odana.m-------------pacati.
----Kucharz-------------------ryż------------------gotuje.

4.--Suudaa------------------gha.te---------------dhovanti.
-----Kucharze---------------garnki----------------myją.

Ćwiczenie 1-A:

Przetłumacz na polski:
1. Buddho vadati.
2. Dhammo rakkhati.
3. Saa dhovati.
4. Yaacako dhaavati.
5. Suudaa pacanti.
6. Janakaa vadanti.
7. Te vandanti.
8. Naraa rakkhanti.
9. Puttaa dhaavanti.
10. Daarako vandati.
11. Buddho dhamma.m rakkhati.
12. Daarakaa Buddha.m vandanti.
13. Suudo gha.te dhovati.
14. Naraa gaama.m rakkhanti.
15. Saa odana.m pacati.
16. Buddhaa dhamma.m vadanti.
17. Puttaa janake vandanti.
18. Yaacakaa gha.te dhovanti.
19. Te gaame rakkhanti.
20. Janako Buddha.m vandati.

Ćwiczenie 1-B:

Przetłumacz na Paa.li:
1. On chroni.
2. Mężczyzna pozdrawia.
3. Dziecko myje.
4. Syn wypowiada.
5. Żebrak gotuje.
6. Oni biegną.
7. Dzieci mówią.
8. Ojcowie chronią.
9. Synowie pozdrawiają.
10. Kucharze myją.
11. Mężczyźni oddają cześć Buddzie
12. Ojcowie chronią mężczyzn.
13. Kucharz myje ryż.
14. Prawda chroni mężczyzn
15. Ona pozdrawia ojca.
16. Błogosławiony deklaruje Doktrynę.
17. Chłopcy myją garnki.
18. Mężczyźni ochraniają wioski.
19. Żebracy gotują ryż.
20. Kucharz myje garnek.



BTW - Zachecam do pisania na kartce odpowiedzi, to bardzo pomaga, serio. Nie wiem jak z odpowiedziami, bo są, są nawet w necie, ale może właśnie żeby to zrobić tutaj od razu odpowiedzi pisał nie będę do ćwiczeń. Jak macie jakieś sugestie, czy wyłapaliście jakieś błędy, napiszcie tutaj, dajcie znać.

_(*)_

p.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

Notki:

Paa.li ma 8 przypadków, jest jezykiem fleksyjnym - indoeuropejskim. Polski jest o tyle pomocny, gdyż mamy 7 przypadków, 8-my to Ablative. Przypadek Pomocniczy to specyfika "regionalna" (??) - Narzędnik spełnia tę rolę, natomiast w jezyku polskim jest to właśnie Celownik - ("dzięki lekarzowi" a nie "dzieki lekarzem", ale niech mnie pan Miodek poprawi - może "dzieki (komu czemu) lekarzu"? na pewno dzięki komu czemu a nie dzieki kim czym) - Czyli mimo, że przypadek Pomocniczy jest w Paa.li w Narzędniku, to my będziemy go tłumaczyć na Celownik, z drugiej strony, pamietajmy, że ten przypadek Pomocniczy tłumacząc na Paa.li musimy przetłumaczyć na Narzędnik. BTW - jeśli nie łapiecie to popatrzcie na same końcówki w przykłądach, bardzo podobne do polskich, szczególnie liczba mnoga dwóch przypadków - takie same litery!

Nom. = Nominative. (Mianownik)
Gen. = Genitive.(Dopełniacz)
Dat. = Dative. (Celownik)
Acc. = Accusative. (Biernik)
Inst. = Instrumentive, (Narzędnik)
Abl. = Ablative (od czegoś, od kogoś)
Loc. = Locative.(Miejscownik)
Voc. = Vocative (Wołacz)








LEKCJA 2

A. Odmiana rzeczowników kończących się na "a" (kontynuacja)


nara (+ lekarz jako przykład polski)
---------------------------------------liczba pojedyncza--------------------liczba mnoga
Narzędnik (kim, czym)---------------narena------------------------------narebhi, narehi
--------------------------------------(z) mężczyzną----------------------(z) mężczyznami
---------------------------------------(z) lekarzem------------------------(z) lekarzami
Celownik (komu, czemu)--------------naraaya(*1.), narassa---------------naraana.m
---------------------------------------mężczyźnie------------------------mężczyznom
----------------------------------------lekarzowi----------------------------lekarzom

Końcówki
-------------------------liczba pojedyncza--------------------liczba mnoga
Narzędnik (*2.)------------------ena-------------------------------ebhi, ehi
Celownik-------------------aaya, ssa-------------------------na.m (*3.)

*1. Ta forma nie jest często używana
*2. Narzędnik spełnia także rolę przypadku Pomocniczego (Tatiyaa) na zasadzie synkretyzmu przypadków.
*3.samogłoska przed na.m jest zawsze długa

aadara------------------------szacunek, opieka, uczucie (jako czułość)
aahaara-----------------------pożywienie
da.n.da-----------------------kij(ek)
daasa-------------------------niewolnik, służący
gilaana------------------------chory, osoba chorująca
hattha-------------------------dłoń
osadha------------------------lek
ratha--------------------------rataj, powóz, rydwan
sama.na-----------------------święty, asceta
sunakha-----------------------pies
vejja--------------------------doktor, lekarz


B. Koniugacja czasowników
czas teraźniejszy - strona czynna (kontynuacja)

Druga osoba
końcówki
LICZBA POJEDYNCZA----------si
LICZBA MNOGA-------------------tha

LICZBA POJEDYNCZA----------Tva.m pacasi.---------------Ty gotujesz
LICZBA MNOGA-------------------Tumhe pacatha.-------------Wy gotujecie
deseti-------------------------(disa)------------wygłaszać (kazanie), nawracać
deti-----------------------------(da)---------------dawać
harati---------------------------(hara)------------nieść
-----aaharati------------------(hara + aa)---------przynosić
-----niiharati-------------------(hara + nii)--------usuwać
-----paharati-------------------(hara + pa)---------uderzać, atakować
gacchati------------------------(gamu)-------------iść, jechać
-----aagacchati---------------(gamu + aa)------przychodzić
labhati -------------------------(labha)---------------dostawać, otrzymywać
peseti--------------------------(pesa)---------------wysyłać

* aa, nii, pa - to przedrostki (upasagga) które dołączone do czasownika lub rzeczownika zmieniają sens (np "aa" to "przy" jak wyżej: przynosić, przychodzić)

Przykład budowy zdania:

Daasena (N. l.p.)-------------------------------gacchati.
z niewolnikiem-------------------------------------(on) idzie.

Vejjebhi (N. l. mn.)--------------------------------labhasi.
(Dzięki) Lekarzom------------------------------------------(ty)zyskujesz.

Sunakhassa (C. l.p.)--------------------------------desi
Psu-----------------------------------------------(ty) dajesz.

Sama.naana.m (C. l.mn.) ---------------------------pesetha
Ascetom------------------------------------------(ty) wysyłasz


Exercise 2-A

Przetłumacz na polski:

1. Tva.m rathena gacchasi.
2. Tva.m aadarena Dhamma.m desesi.
3. Tva.m gilaanassa osadha.m desi.
4. Tva.m da.n.dena sunakha.m paharasi.
5. Tva.m vejjaana.m rathe pesesi.
6. Tumhe aadarena gilaanaana.m aahaara.m detha.
7. Tumhe daasehi gaama.m gacchatha.
8. Tumhe samanaana.m dhamma.m desetha.
9. Tumhe hatthehi osadha.m labhatha.
10. Tumhe sunakhassa aahaara.m haratha.
11. Daarakaa sunakhehi gaama.m gacchanti.
12. Suudaa hatthehi gha.te dhovanti.
13. Tumhe gilaane vejjassa pesetha.
14. Daaso janakassa aahaara.m aaharati.
15. Sama.naa aadarena dhamma.m desenti.
16. Tumhe da.n.dehi sunakhe paharatha.
17. Vejjo rathena gaama.m aagacchati.
18. Daarakaa aadarena yaacakaana.m aahaara.m denti.
19. Tva.m sama.nehi Buddha.m vandasi.
20. Tumhe hatthehi osadha.m niiharatha.


Exercise 2-B

Przetłumacz na Paa.li

1. Idziesz z psem.
2. Dajesz lek ascetom.
3. Wysyłasz powóz choremu.
4. Uderzasz psy kijami.
5. Wygłaszasz Doktrynę ascetom.
6. Dajesz jedzenie sługom z troską.
7. Idziesz do wioski z ascetami.
8. Przynosisz (przywozisz) powóz doktorowi.
9. Chorzy idą ze sługami.
10. Psy biegają z dziećmi
11. Oświecony wygłasza Prawo chorym.
12. Niewolnicy dają pożywienie żebrakom.
13. Ojciec idzie z dziećmi do wioski
14. Jedziecie w rydwanie ze sługami.
15. Niesiecie lek dla ojca
16. Dostajecie lek dzięki lekarzowi*

* Użyj właściwego przypadku - (N.)



_(*)_
p.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »


Lekcja 3

Odmiana rzeczowników kończących się na "a" (kontynuacja)

nara

---------------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------------------------LICZBA MNOGA
Ablative-----------------naraa, naramhaa, narasmaa-----------------------------------narebhi, narehi
--------------------------------------od mężczyzny-----------------------------------------------od mężczyzn
Dopełniacz-------------------narassa----------------------------------------------------------naraana.m
(kogo,czego)-----------------mężczyzny------------------------------------------------------mężczyzn

Końcówki
--------------------------------------liczba pojedyncza------------------------------liczba mnoga
Ablative----------------------------aa, mhaa, smaa-----------------------------------ebhi, ehi
Dopełniacz------------------------------ssa--------------------------------------------------na.m*

*- samogłoska przed na.m jest zawsze długa

aacariya---------------------------nauczyciel
aapa.na---------------------------sklep, market
aaraama---------------------------światynia, ogród, park
amba-------------------------------mango
assa---------------------------------koń
maatula-----------------------------wuj
ovaada------------------------------rada, nawoływanie
pabbata-----------------------------kamień, góra
pa.n.naakaara---------------------nagroda, podarunek
rukkha-------------------------------drzewo
sissa---------------------------------uczeń
ta.laaka-----------------------------staw, basen, jezioro


B. Koniugacja czasowników
czas teraźniejszy - strona czynna (kontynuacja)

Końcówki pierwszej osoby

Liczba pojedyncza----------mi*
Liczba mnoga-----------------ma*

*samogłoska przed "mi" i "ma" jest zawsze długa.

Liczba pojedyncza-----------Aha.m pacaami.---------------Ja gotuję. Gotuję.
Liczba mnoga------------------Maya.m pacaama.------------My gotujemy. Gotujemy.

Czasowniki:

ga.nhaati**-----------(gaha)--------------------dawać, przyjmować, chwytać
sa`nga.nhaati-------(gaha + sa.m)---------traktować, kompilować
ugga.nhaati----------(gaha + u)--------------uczyć się
ki.naati (ki)----------------------------------------kupować
vikki.naati-------------(ki + vi)-------------------sprzedawać
nikkhamati-----------(kamu + ni)--------------wyjeżdżać, odchodzić
patati--------------------(pata)---------------------upadać
ruhati--------------------(ruha)---------------------rosnąć
aaruhati---------------(ruha + aa)---------------wznosić, wspinać
oruhati-----------------(ruha + ava***)----------opadać, schodzić
su.naati-----------------(su)------------------------słuchac



** liczba mnoga - ga.nhanti. Tak samo sa`nga.nhanti, ugga.nhanti, ki.nanti oraz su.nanti.
*** "ava" często zmienia się w "o".




Przykłady:
1.------------Ambaa(l.mn.)------rukkhasmaa (abl. l.p.)---------patanti.
-----------------mango-------------------z drzewa---------------------spadają.
2.-----------Rukkhehi (abl. l.mn..)-----------pataama.
-----------------Z drzew--------------------------spadamy.
3.------------Aapa.nehi (abl. l.mn..)--------------ki.naami.
-----------------Ze sklepów-----------------------kupuję.
4.--------------Aapa.naa (abl. l.p.)-----------aapa.na.m (D. l.p.).
--------------------Ze sklepu---------------------do sklepu
5.-------------Maatulassa (D. l.p.)-------------aaraamo.
------------------------Wuja---------------------ogród.
6.----------Aacariyaana.m (D. l.mn.)---------sissaa.
--------------------Nauczyciela------------------uczniowie.

Exercise 3-A

Przetłumacz na polski.

1. Aha.m aacariyasmaa Dhamma.m su.naami.
2. Aha.m maatulasmaa pa.n.naakaara.m ga.nhaami.
3. Aha.m assasmaa pataami.
4. Aha.m maatulassa aaraamasmaa nikkhamaami.
5. Aha.m aapa.nasmaa ambe ki.naami.
6. Maya.m pabbatasmaa oruhaama.
7. Maya.m aacariyehi ugga.nhaama.
8. Maya.m aacariyassa ovaada.m labhaama.
9. Maya.m aacariyaana.m putte sa.nganhaama.
10. Maya.m assaana.m aahaara.m aapa.nehi ki.naama.
11. Sissaa sama.naana.m aaraamehi nikkhamanti.
12. Aacariyo maatulassa assa.m aaruhati.
13. Maya.m rathehi gaamaa gaama.m gacchaama.
14. Tumhe aacariyehi pa.n.naakaare ga.nhaatha.
15. Naraa sissaana.m daasaana.m ambe vikki.nanti.
16. Maya.m sama.naana.m ovaada.m su.naama.
17. Rukkhaa pabbatasmaa patanti.
18. Aha.m sunakhehi ta.laaka.m oruhaami.
19. Maya.m aaraamasmaa aaraama.m gacchaama.
20. Puttaa aadarena janakaana.m ovaada.m ga.nhanti.

Exercise 3-B

Przetłumacz na Paa.li.

1. (Ja) Dostaję podarunek od nauczyciela.
2. (Ja) Wychodzę ze sklepu.
3. (Ja) Traktuję z szacunkiem nauczyciela wujka (czyjego nauczyciela).
4. (Ja) Biorę porady od nauczycieli.
5. (Ja) Schodzę z góry
6. (My) Kupujemy mango (l. mn.) ze sklepów.
7. (My) Słuchamy Doktryny Buddhy od nauczyciela.
8. (My) Wychodzimy z basenu. (użyj aaruhati)
9. (my) Wspinamy się na konia wuja (czyjego konia)
10. (My) Spadamy z góry
11. (My) Traktujemy ucznia ojca z szacunkiem.
12. Uczniowie dostają prezenty od nauczycieli.
13. (Ty) Sprzedajesz konia lekarzowi ojca. (czyjemu lekarzowi)
14. (My) Chodzimy od góry do góry z końmi.
15. Nauczyciele radzą ojcom uczniów. (czyim ojcom?)
16. (My) Uczymy się od ascetów.





_(*)_
p.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »


LEKCJA 4

A. Odmiana rzeczowników kończących się na "a" (kontynuacja)

nara

------------------------------LICZBA POJEDYNCZA------------------------------------------LICZBA MNOGA
Miejscwonik-----------------nare, naramhi, narasmi.m-------------------------------naresu
(o, na, w kim? czym?)--------------mężczyźnie----------------------------------------mężczyznach
Wołacz----------------------nara, naraa---------------------------------------------------------naraa
(O! )-----------------------------mężczyzno------------------------------------------------------mężczyźni

Końcówki
-----------------------------------------liczba pojedyncza------------------------------liczba mnoga
Miejscwonik------------------------e, mhi, smi.m ---------------------------------------esu
Wołacz----------------------------------a, aa--------------------------------------------------aa

Przykłady rzeczowników rodzaju męskiego:

aakaasa-------------niebo
ma~nca-------------łóżko
canda---------------ksieżyc
saku.na--------------ptak
kassaka-------------chłop, farmer (rolnik)
samudda-------------morze, ocean
maccha---------------ryba
suriya-----------------słońce
magga----------------droga
vaa.nija---------------kupiec, handlarz
maggika--------------podróżnik
loka-------------------świat, ludzkość

B. Koniugacja czasowników
czas teraźniejszy - strona czynna

paca - gotować

------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------------------LICZBA MNOGA
os.3---------------------------pacati------------------------------------------------pacanti
os.2--------------------------pacasi------------------------------------------------pacatha
os.1-------------------------pacaami----------------------------------------------pacaama

su - słuchać

------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------------------LICZBA MNOGA
os.3----------------------------su.naati-----------------------------------------------su.nanti
os.2--------------------------su.naasi------------------------------------------------su.naatha
os.1-------------------------su.naami----------------------------------------------su.naama

disa - wygłaszać

------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------------------LICZBA MNOGA
os.1----------------------------deseti-----------------------------------------------desenti
os.2--------------------------desesi------------------------------------------------desetha
os.3--------------------------desemi---------------------------------------------desema

Odmiana

LICZBA POJEDYNCZA
os. 1 --------------------------Aha.m-----------------------pacaami
os. 2---------------------------Tvam--------------------------pacasi
os. 3---------------------------So/Saa-----------------------pacati
LICZBA MNOGA
os. 1---------------------------Maya.m---------------------pacaama
os. 2---------------------------Tumhe------------------------pacatha
os. 3----------------------------Te------------------------------pacanti


Przykłady czasowników:

kii.lati-----------(kii.la)---------------bawić, grać
uppajjati---------(pada + u)----------urodzić się (rodzić + u)
passati*----------(disa)---------------widzieć
vasati------------(vasa)---------------(za)mieszkać
supati------------(supa)---------------spać
vicarati----------(cara + vi)------------wędrować, włóczyć sie, przemierzać

*passati - substytut dla disa

Przykłady słów nie odmieniających się w przypadkach :

ajja------dziś
aama------tak
api----------też, także
ca-----------oraz, i
idaani--------teraz
idha----------tu, tutaj
kadaa--------kiedy
kasmaa------dlaczego
kuhi.m-------gdzie
kuto---------skąd
na----------nie
puna---------znów, znowu, ponownie
sabbadaa-----------codziennie
sadaa-----------------zawsze
saddhi.m**-----------z

**. saddhi.m jest uzywane z Narzędnikiem i jest zawsze po rzeczowniku np. narena saddhi.m - z meżczyzną.


Przykłady:

1.-------Ma~nce (Msc. l.p..)--------supati.
----------na łóżku-------------------on śpi
2.-------Naraa----------gaamesu (Msc. l.mn.)--------vasanti.
----------ludzie----------we wioskach----------------żyją.
3.---------Daaraka (W. l.p.)-----------kuhi.m tva.m gacchasi?
-------------Dziecko,-------------------gdzie ty idziesz??
4.-----------Janaka,------------------aha.m na gacchaami.
--------------Tato,--------------------ja nie idę!

Exercise 4-A
Przetłumacz na polski.

1. Saku.naa rukkhesu vasanti.
2. Kassako ma~nce supati.
3. Maya.m magge na kii.laama.
4. Naraa loke uppajjanti.
5. Maggika, kuhi.m tva.m gacchasi?
6. Aama sadaa te na ugga.nhanti.
7. Macchaa ta.laake kii.lanti.
8. Kuto tva.m aagacchasi? Janaka aha.m idaani aaraamasmaa aagacchaami.
9. Kassakaa sabbadaa gaamesu na vasanti.
10. Kasmaa tumhe ma~ncesu na supatha?
11. Maya.m sama.nehi saddhi.m aaraame vasaama.
12. Macchaa ta.laakesu ca samuddesu ca uppajjanti.
13. Aha.m aakaase suriya.m passaami, na ca canda.m.
14. Ajja vaa.nijo aapa.ne vasati.
15. Kasmaa tumhe daarakehi saddhi.m magge kii.latha?
16. Aama, idaani so* 'pi gacchati, aham** 'pi gacchaami.
17. Maggikaa maggesu vicaranti.
18. Kassakaa, kadaa tumhe puna idha aagacchatha?
19. Aacariya, sabbadaa maya.m Buddha.m vandaama.
20. Vaa.nijaa maggikehi saddhi.m rathehi gaamesu vicaranti.

* so + api = so 'pi.

** Samogłoska "a" po spółgłosce Niggahita (.m) zanika, a spółgłoska Niggahita (.m) zmienia sie w nosową - przykład: aha.m + api = aham 'pi. (do wyjaśnienia)

Exercise 4-B

Przetłumacz na Paa.li.

1. On się bawi na drodze..
2. Rolnicy mieszkają we wioskach.
3. (Ja) Nie widzę ptaków na niebie..
4. Buddowie nie rodzą się na(w) świecie codziennie.
5. Wędrowcy, skąd (wy) przybywacie teraz?
6. (My) widzimy ryby w jeziorach.
7. O chłopy, kiedy (wy) przyjdziecie tutaj ponownie?
8. Podróżnicy włóczą się po świecie.
9. (My) Nie widzimy teraz słońca i ksieżyca na niebie.
10. Dlaczego asceci nie zawsze mieszkają w(na) górach?
11. Tak, ojcze, dziś się nie bawimy w ogrodzie.
12. Dlaczego chorzy nie śpią w łóżkach?
13. O kupcy, gdzie wy ciągle wędrujecie?
14. Dzieci, zawsze bawicie się z psami w stawie!
15. Nauczyciele i uczniowie żyją (mieszkaja) teraz w klasztorze .
16. Tak, oni także idą.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »


LEKCJA 5

Pełna odmiana rzeczowników zakończonych na a


--------------------------------LICZBA POJEDYNCZA------------------LICZBA MNOGA
MIANOWNIK--------------------naro------------------------------------------naraa
(kto? co?)-------------------------mężczyzna--------------------------------mężczyźni

DOPEŁNIACZ------------------narassa----------------------------------------naraana.m
(kogo? czego?)----------------mężczyzny-----------------------------------mężczyzn

CELOWNIK--------------------naraaya, narassa-----------------------------naraana.m
(komu? czemu?)---------------mężczyźnie-----------------------------------mężczyznom

BIERNIK---------------------------nara.m------------------------------------------nare
(kogo? co?)----------------------mężczyznę-----------------------------------mężczyzn

NARZĘDNIK----------------------narena------------------------------------------narebhi, narehi
(kim? czym?)--------------------mężczyzną-----------------------------------mężczyznami

ABLATIVE---------------naraa, naramhaa, narasmaa---------------------narebhi, narehi
(od kogo? od czego?)-----------mężczyzny------------------------------------meżczyzn

MIEJSCOWNIK-------------nare, naramhi, narasmi.m---------------------naresu
(o kim? o czym?)---------------mężczyźnie-------------------------------------mężczyznach

WOŁACZ---------------------------nara, naraa--------------------------------naraa
(O!)------------------------------------mężczyzno----------------------------------mężczyźni

Odmiana rzeczownika rodzaju nijakiego

phala (r.nijaki) owoc

-------------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------LICZBA MNOGA
MIANOWNIK-------------------phala.m-------------------------------phalaa, phalaani
WOŁACZ--------------------phala, phalaa---------------------------phalaa, phalaani
BIERNIK------------------------phala.m--------------------------------phale, phalaani

(reszta końcówek jak w odmianie rodzaju męskiego)

Przypadki w Paa.li

Pa.thamaa (1-szy)----------------MIANOWNIK
Aalapana---------------------------WOŁACZ
Dutiyaa (2-gi)----------------------BIERNIK
Tatiyaa (3-ci)---------------------POMOCNICZY*
Kara.na-----------------------------NARZĘDNIK*
Catutthi (4-ty)--------------------CELOWNIK
Pa~ncamii (5-ty)------------------ABLATIVE
Cha.t.thi (6-ty)---------------------DOPEŁNIACZ
Sattamii (7-my)--------------------MIEJSCOWNIK

*Przypadki Pomocniczy i Narzęnik mają takie same końcówki, stąd tylko pokazujemy odmianę Narzędnika. (patrz LEKCJA 2)

KOŃCÓWKI




-----------------------------LICZBA POJEDYNCZA-----------------LICZBA MNOGA
-----------------------------m.------n.----------------------------------------m.--------n.
Mianownik-----------------o-------.m---------------------------------------aa--------aa, ni
Wołacz--------------------__, aa-------------------------------------------aa--------aa, ni
Biernik--------------------.m---------------------------------------------e----------e, ni
Pomocniczy-----------------------ena---------------------------------------------ebhi, ehi
Narzędnik------------------ena---------------------------------------------ebhi, ehi
Celownik----------------------aaya, ssa-------------------------------------------na.m
Ablative----------------aa, mhaa, smaa-----------------------------------ebhi, ehi
Dopełniacz--------------------------ssa---------------------------------------------na.m
Miejscownik-------------------e, mhi, smi.m--------------------------------------esu

Samogłoski poprzedzające ni, bhi, hi, na.m oraz su są zawsze długie.



Rzeczowniki rodzaju nijakiego:
biija---------------------nasiono, kiełek (też zarazek)
bha.nda---------------towary, artykuły, dobra
ghara-----------------dom
khetta------------------pole
lekhana---------------list
mitta------------------przyjaciel (m. n.)
mukha----------------twarz, usta
nagara----------------miasto
paada-----------------stopa (m. n.)
pii.tha-----------------krzesło, ławka
potthaka-------------książka
puppha---------------kwiat
udaka----------------woda
vattha-----------------tkanina, szaty


Czasowniki:
bhu~njati------(bhuja)--------jeść, uczestniczyć
khaadati------(khaada)-------jeść, przeżuwać
likhati------------(likha)---------pisać
nisiidati-------(sada + ni)-----siedzieć
puujeti-----------(puuja)---------oferować, ofiarować
vapati------------(vapa)----------siać


Exercise 5-A

przetłumacz na polski.

1. Saku.naa phalaani khaadanti.
2. Maya.m pii.thesu nisiidaama, ma~ncesu supaama.
3. Naraa aapa.nehi bha.ndaani ki.nanti
4. Phalaani rukkhehi patanti.
5. Kassakaa khettesu biijaani vapanti.
6. Sabbadaa maya.m udakena paade ca mukha~n* ca dhovaama.
7. Sissaa aacariyaana.m lekhanaani likhanti.
8. Idaani aha.m mittehi saddhi.m ghare vasaami.
9. Daaso ta.laakasmi.m vatthaani dhovati.
10. So pupphehi Buddha.m puujeti.
11. Kasmaa tva.m aahaara.m na bhu~njasi?
12. Ajja sissaa aacariyehi potthakaani ugga.nhanti.
13. Maggikaa mittehi saddhi.m nagaraa nagara.m vicaranti.
14. Aha.m sabbadaa aaraamasmaa pupphaani aaharaami.
15. Maya.m nagare gharaani passaama.
16. Kassakaa nagare ta.laakasmaa udaka.m aaharanti.
17. Daarakaa janakassa pii.thasmi.m na nisiidanti.
18. Mitta.m aacariyassa potthaka.m puujeti.
19. Tumhe naraana.m vatthaani ca bha.ndaani ca vikki.naatha.
20. Aacariyassa aaraame sama.naa aadarena naraana.m Buddhassa Dhamma.m desenti.

* mukha.m + ca = mukha~n ca

Exercise 5-B

przetłumacz na Paa.li.

1. Piszę list do przyjaciela
2. (My) jemy owoce.
3. (My) ofiarowujemy kwiaty Buddzie codziennie.
4. On nie idzie do domu teraz.
5. (Wy) Siejecie dziś nasiona na polu.
6. Synowie myją wodą stopy ojców
7. (Oni) spożywają jedzenie z przyjaciółmi w domu
8. Dzieci przyjaciele siedzą na krzesłąch. (czyi przyjaciele)
9. (Wy) piszecie dziś listy do nauczycieli?
10. (Ja) wysyłam książki do domu dzięki niewolnikowi
11. (Ja) widzę owoce na drzewach w ogrodzie.
12. Ptaki jedzą nasiona na polu.
13. Przyjaciele nie odjeżdżają z miasta dziś.
14. (My) przechodzimy z domu pieszo (N. L.p.)
15. Skąd teraz (ty) artykuły kupujesz?
16. Ludzie w mieście dają szaty i lek chorym.


Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

Aby dobrze zrozumieć kolejne lekcje potrzebne jest przypomnienie sobie gramatyki. Cytuję za Wikipedią, na zasadzie GNU:

Imiesłów to forma czasownika mająca cechy przymiotnika bądź przysłówka.

W języku polskim istnieją cztery rodzaje imiesłowów: (przykłady od czasownika "robić"/"zrobić"):

---> imiesłów przymiotnikowy czynny - "robiący" (tylko od czasowników niedokonanych); nazywa cechy, które oznaczają wykonywanie czynności; końcówki: "-ący" "-ąca" "-ące"

---> imiesłów przymiotnikowy bierny - "robiony", "zrobiony" nazywa cechy, które oznaczają uleganie czynnościom; końcówki: "-ny" "-na" "-ne" "-ty" "-ta" "-te" "-ni" "-ci"

--->imiesłów przysłówkowy współczesny - "robiąc" (tylko od czasowników niedokonanych); nazywa czynność równoczesną z czynnością wyrażaną przez orzeczenie; końcówka: "-ąc"

--->imiesłów przysłówkowy uprzedni - "zrobiwszy" (tylko od czasowników dokonanych); nazywa czynność wcześniejszą od tej wyrażanej przez orzeczenie; końcówki: "-wszy" "-łszy"

W przeciwieństwie do trzech pozostałych, imiesłów przysłówkowy uprzedni jest używany współcześnie dość rzadko.

Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Imies%C5%82%C3%B3w"

---> Imiesłów przymiotnikowy czynny to przymiotnik pochodzący od czasownika mówiący o sprawcy czynności. Jest on tworzony za pomocą cząstki -ący (np. biorący, tworzący, rozumiejący, piszący itp.). Cząstkę tę dodaje się do tematu 3. os. 1. mn. czasu teraźniejszego czasownika (np. pisać>pisz-ą>pisz-ący>piszący ; rozumieć> rozumiej-ą>rozumiej-ący>rozumiejący...) Dowolne zdanie w czasie teraźniejszym (rozsądnych rozmiarów) można zamienić we frazę rzeczownikową zamieniając obecny tam czasownik na imiesłów czynny - "robotnicy budują nowy most na Odrze" - "robotnicy budujący nowy most na Odrze" itd.

---> Imiesłów przymiotnikowy bierny część mowy, tworzona poprzez dodanie przyrostka -ny, -ty do tematu czasownika w czasie przeszłym(np.pisać>pisa-ł>pisa-ny), lub też -ony dodawanej do tematu czasu teraźniejszego lub przyszłego czasownika (np. zrobić>zrobi-ony ; nieść>niesi-e>niesi-ony). Dowolne zdanie w czasie teraźniejszym (rozsądnych rozmiarów) można zamienić we frazę rzeczownikową zamieniając obecny tam czasownik na imiesłów przymiotnikowy bierny - "nowy most na Odrze jest budowany przez robotników" - "nowy most na Odrze budowany przez robotników" itd.Czasowniki z bezokolicznikiem na -nąć (np.spuchnąć, zdmuchnąć) mają w imiesłowie przymiotnikowym biernym cechę -nię, do której dodawana jest charakterystyczna cząstka -ty (spuchnięty, zdmuchnięty).

---> Imiesłów przysłówkowy współczesny – bezosobowa forma czasownika wyrażająca czynność trwającą równocześnie z inną czynnością.

W języku polskim końcówką takiego imiesłowu jest -ąc (np. robiąc, pisząc, jedząc).

==Przykłady w kontekście:==np."Zmywając naczynia,słuchała radia." tzw. jednocześnie zmywała naczynia i słuchała radia Czytając gazetę, znalazłam ogłoszenie o sprzedaży samochodu. - znalazłam ogłoszenie podczas czytania

W zdaniach złożonych z użyciem imiesłowu przysłówkowego współczesnego należy zwrócić uwagę, że wykonawca czynności musi być wskazany w dalszej części tego zdania - innymi słowy podmiot w obu zdaniach lub zdaniu i równoważniku musi być ten sam. Często mają miejsce przypadki niepoprawnego formułowania takich wypowiedzi.

Przykłady błędnych konstrukcji z imiesłowem przysłówkowym współczesnym:
Idąc do pracy miał miejsce wypadek. - sugeruje to, że wypadek szedł do pracy
Pisząc artykuł do Wikipedii zadzwonił telefon. - sugeruje to, że telefon pisał artykuł

---> Imiesłów przysłówkowy uprzedni – bezosobowa forma czasownika, stosowana w celu wyrażenia uprzedniości jakiejś czynności w stosunku do innej.

W języku polskim typową końcówką takiego imiesłowu jest -łszy po spółgłosce i -wszy po samogłosce (np. zrobiwszy, zjadłszy, powiedziawszy).


Przykłady w kontekście:
Dobiegnąwszy do mety, zawodnik padł na bieżnię. - użycie imiesłowu przysłówkowego uprzedniego wskazuje na to, że czynność dobiegnięcia odbyła się przed padnięciem na bieżnię.
Zapowiedziawszy swą dymisję, premier odetchnął z ulgą. - premier najpierw zapowiedział dymisję, potem odetchnął z ulgą.

Należy zauważyć, że wykonawca czynności jest / powinien być wymieniony w dalszej części zdania ze względów logicznych. Gdy tak nie jest, powstają nieporozumienia.

Przykłady błędów językowych w użyciu imiesłowu przysłówkowego uprzedniego:

Doszedłszy do pracy, kawa już na mnie czekała. - sugeruje to, że to kawa doszła do pracy
Wyrzuciwszy śmieci, wiadro zostało porządnie umyte. - sugeruje to, że wiadro wyrzuciło śmieci

**************************************************************************

W jezyku angielskim mamy tylko takie formy jak:

Regular Verbs:

Verb-----Simple Present----Simple Past----Past Participle---Present Participle---Infinitive
giggle------ giggle(s)-------- giggled----------- giggled--------- giggling----------- to giggle
help--------- help(s)----------- helped---------- helped----------- helping---------- to help
jump-------- jump(s)---------- jumped--------- jumped---------- jumping ----------to jump

Irregular Verbs:

Verb---Simple Present----Simple Past ----Past Participle ----Present Participle---- Infinitive
bring ------bring(s)--------- brought -----------brought--------- bringing------------ to bring
ring -------ring(s)------------ rang -------------rung -------------ringing-------------- to ring
sing --------sing(s)----------- sang------------ sung -------------singing-------------- to sing
swim -------swim(s) ---------swam ----------swum -----------swimming------------- to swim




To przypomnienie powinno nam pomóc w dalszych częściach kursu Paa.li. W razie pytań, komentarzy, obiekcji wobec powyższych założeń, zachecam do tematu spraw technicznych.
Awatar użytkownika
Har-Dao
Global Moderator
Posty: 3162
Rejestracja: pn paź 04, 2004 20:06
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Dhamma-Vinaya
Lokalizacja: Polska
Kontakt:

Re: [Język Pali] Lekcje kursowe

Nieprzeczytany post autor: Har-Dao »

Lekcja 6


Rzeczowniki zakończone na aa
ka~n~naa (f.) panna, dziewica
--------------------------------L. POJEDYNCZA------------------------------L. MNOGA
Mianownik-------------------------ka~n~naa---------------------------ka~n~naa, ka~n~naayo
Dopełniacz, Celownik --------ka~n~naaya------------------------ka~n~naana.m
Biernik------------------------------ka~n~na.m-------------------------ka~n~naa, ka~n~naayo
Narzędnik, Ablativ-------------ka~n~naaya------------------------ka~n~naabhi, ka~n~naahi
Miejscownik-------------ka~n~naaya, ka~n~naaya.m------------ka~n~naasu
Wołacz-------------------------------ka~n~ne-----------------------------ka~n~naa, ka~n~naayo

Końcówki
--------------------------------L. POJEDYNCZA---------------------L. MNOGA
Mianownik-------------------------___---------------------------___, yo
Dopełniacz, Celownik, --------ya-------------------------------na.m
Biernik------------------------------a.m----------------------------___, yo
Narzędnik, Ablativ-------------ya------------------------------bhi, hi
Miejscownik--------------------ya, ya.m---------------------------su
Wołacz-------------------------------e------------------------------___, yo

Wszystkie rzeczowniki zakończone na "aa" są rodzaju żeńskiego za wyjątkiem "saa" (r.m.) - pies.

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego:
bhariyaa --------------- żona
bhaasaa-------------------język
daarikaa-------------------dziewczyna
dhammasaalaa---------sala Dhammy, miejsce kazań
ga`ngaa-------------------Ganges, rzeka
gilaanasaalaa-----------szpital
naavaa ---------------------statek, łodź
osadhasaalaa----------sala leków - apteka, przychodnia
paa.libhaasaa------------Paa.li język
pa~n~naa-------------------mądrość
paa.thasaalaa------------sala szkolna, miejsce nauczania, szkoła
saddhaa---------------------wiara, oddanie, zaufanie
saalaa------------------------sala
visikhaa----------------------ulica

B. Bezokoliczniki

Bezokoliczniki tworzy się poprzez dodawanie sufiksu "tu.m" do rdzenia. Jeśli końcówka rdzenia to "a", często zmienia się w "i".

Przykłady:
paca + tu.m = pacitu.m, gotować
rakkha + tu.m = rakkhitu.m, ochraniać
daa + tu.m = daatu.m, dawać
Powyższe sufiksy dodawane są do rdzeni 3 os. l. mn. czasu teraźniejszego.*

Przykłady:
desenti ----------->>> desetu.m
ki.nanti----------->>> ki.nitu.m
bhu~njanti------>>> bhu~njitu.m
su.nanti----------->>> su.nitu.m, sotu.m
pesenti------------>>> pesetu.m
* to samo dotyczy Nieodmiennych Imiesłowów Przysłówkowych Uprzednich/Czasu Przeszłego
i Imiesłowów Przysłówkowych Współczesnych/Czasu Teraźniejszego omawianych później.


Tabela

Rdzeń------------Znaczenie----------3 os, l. mn. cz. ter. ------bezokolicznik-------------------N.I.P.U/C.P.
disa---------------wygłaszać--------------desenti----------------------desetu.m--------------------------desetvaa
disa-----------------widzieć---------------passanti-----------------------passitu.m----------------------disvaa, passitvaa
gaha-----------------brać------------------ga.nhanti-----------------------ga.nhitu.m------------------ga.nhitvaa, gahetvaa
gamu-----------------iść--------------------gacchanti------------------------gantu.m-------------------------gantvaa
gamu + aa----przychodzić-------aagacchanti---------------------aagantu.m----------------aagantvaa, aagamma
huu-------------------być-----------------------honti-----------------------------hotu.m---------------------------hutvaa
isu-------------------chcieć-----------------icchanti--------------------------icchitu.m----------------------icchitvaa
kara-----------------robić--------------------karonti----------------------------kaatu.m-----------------------katvaa
lapa+ sa.m-----rozmawiać-----------sallapanti----------------------sallapitu.m-------------------sallapitvaa
~naa (jaana)---wiedzieć---------------jaananti---------------~naatu.m, jaanitu.m------------~natvaa, jaanitvaa
nahaa-------------kąpać się-------------nahaayanti------------------nahaayitu.m----------------nahaayitvaa, nahaatvaa
paa--------------------pić---------------pibanti, pivanti---------------paatu.m, pibitu.m-----------------piitvaa, pibitvaa
ruha+ aa------wspinać się------------aaruhanti----------------------aaruhitu.m--------------------aaruhitvaa, aaruyha
.thaa------------------stać---------------------ti.t.thanti-----------------------.thaatu.m-------------------------.thatvaa

N.I.P.U/C.P. oraz I.P.W./C.T. będą omawiane w lekcji nr VIII.

Przykłady:
1.----------Bhariyaa-----------daarikaana.m-------------daatu.m-----------odana.m------------pacati.
----------------żona--------------dziewczynkom--------------dać--------------------ryż----------------gotuje
2.---------Daarikaayo-----------ugga.nhitu.m---------paa.thasaala.m-----------gacchanti.
------------Dziewczyny-------------uczyć się-----------------do szkoły--------------------idą.
3.------------Te---------------ga`ngaaya.m--------------kii.litu.m-------------icchanti.
--------------Oni---------------w rzece------------------------bawić się---------------chcą.
4.--------Ka~n~naayo----------aahaara.m-----------bhu~njitu.m--------------saalaaya.m---------------------nisiidanti.
--------------Panny------------------pożywienie------------jeść----------------------w sali----------------------siadają.

Ćwiczenie 6-A
Przetłumacz na polski.
1. Ka~n~naayo ga`ngaaya.m nahaayitu.m gacchanti.
2. Aha.m paa.thasaala.m gantu.m icchaami.
3. Maya.m Dhamma.m sotu.m saalaaya.m nisiidaama.
4. Kuhi.m tva.m bhariyaaya saddhi.m gacchasi?
5. Daarikaayo saddhaaya Buddha.m vandanti.
6. Sissaa idaani Paa.libhaasaaya lekhanaani likhitu.m jaananti.
7. Naraa pa~n~na.m labhitu.m bhaasaayo ugga.nhanti.
8. Ka~n~ne, kuhi.m tva.m pupphaani haritu.m icchasi?
9. Ka~n~naayo daarikaahi saddhi.m gilaane phalehi sa`nga.nhitu.m vejjasaala.m gacchanti.
10. Assaa udaka.m pibitu.m ga`nga.m oruhanti.
11. Saa aacariyassa bhariyaa hoti.
12. Gilaane sa`nganhitu.m visikhaaya.m osadhasaalaa na hoti.
13. Naraa bhariyaana.m daatu.m aapa.nehi vatthaani ki.nanti.
14. Daarikaa ghara.m gantu.m magga.m na jaanaati.
15. Daarakaa ca daarikaayo ca paa.thasaalaaya nikkhamanti.
16. Gilaanaa gharaani gantu.m osadhasaalaaya nikkhamanti.
17. Maya.m aacariyehi saddhi.m paa.libhaasaaya sallapaama.
18. Bhariye, kuhi.m tva.m gantu.m icchasi?
19. Maya.m ga`ngaaya.m naavaayo passitu.m gacchaama.
20. Pa~n~na.m ca saddha.m ca labhitu.m maya.m Dhamma.m su.naama.
Exercise 6-B
Przetłumacz na Paa.li.

**********************************************
1. O maidens, do you wish to go to the temple today?
2. I am coming to take medicine from the dispensary.
3. There are no dispensaries in the street here
4. Father, I know to speak in Paa.li now.
5. We see no ships on the river.
6. She wishes to go with the maidens to see the school.
7. With faith the girl goes to offer flowers to the Buddha.
8. You are sitting in the preaching hall to hear the Doctrine.
9. Boys and girls wish to bathe in rivers.
10. There are no patients in the hospital.
11. We study languages to obtain wisdom.
12. I do not wish to go in ships.
13. With faith they sit in the hall to learn the Doctrine.
14. I do not know the language of the letter.
15. O girls, do you know the way to go home?
16. He is bringing a book to give to the wife.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Nauka języka Pali”