Czas

Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu? Rozumiem, że "czas" jest złudzeniem, produktem umysłu. Jaka jest więc natura tego złudzenia? Czemu znamy "przeszłość" a w "przyszłość" mamy wgląd bardzo niejasny, wyrywkowy i często fałszywy? Czy można czas zatrzymać albo cofnąć za pomocą medytacji? Dlaczego czasami intuicja prawidłowo podpowiada nam co się wydarzy w przyszłości?

Subaru pisze:Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu?

Hm.
Tak, że wszystko co powstaje, przemija. Dlatego fakt posiadania obecnego życia jest bardzo cenny tym bardziej, że napotkaliśmy scieżkę. Zatem proponują aby tego nie zmarnować.

Subaru pisze:Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu? Rozumiem, że "czas" jest złudzeniem, produktem umysłu. Jaka jest więc natura tego złudzenia? Czemu znamy "przeszłość" a w "przyszłość" mamy wgląd bardzo niejasny, wyrywkowy i często fałszywy? Czy można czas zatrzymać albo cofnąć za pomocą medytacji? Dlaczego czasami intuicja prawidłowo podpowiada nam co się wydarzy w przyszłości?

Czas jest miarą zmian. Niekoniecznie "znamy" przeszlość. Mamy jakiestam wyobrazenia na temat tego co sie dzialo w przeszlosci, na temat powodow dlaczego cos powstalo tak a nie inaczej. Przynajmniej ja tak mam. Niekoniecznie jest to pelny, obiektywny i w 100% prawdziwy obraz. Wspomnienia 2 osob uczestniczacych w tym samym wydarzeniu sie roznia. W podobny sposob mozna za pomoca intuicji czy logicznego myslenia przewidziec jakie dzialania jaki dadza skutek. Tez nie jest to doskonale. Czas sam w sobie nie jest zludzeniem, istoty sie starzeja, umieraja. Nasze postrzeganie czasu moze byc zludzeniem. Np. dzielimy czas na jakiestam male odcinki - sekundy, minuty; tworzymy umowny uklad odniesienia. Albo mierzymy uplyw czasu jakimis wspomnieniami.

W buddyzmie tybetanskim jest bardzo rozbudowany astrologia i mierzenie czasu. Wazna tantra z annuttara jogi to Kalachakra, tzw. Koło Czasu. To taka popularna ostatnio solówka XIV Dalajlamy. Dużo tam jest na temat postrzegania czasu, samsary itp. Ludzie teraz to czytaja i szukaja jakichs powiazan z odkryciami naukowymi, np. Dr. Berzin sie tym zajmuje. Tam są rozne klasyfikacje czasu, sporo astrologii i przepowiedni. New Age i hippisi skojarzyli tamte przepowiednie z Erą Wodnika i zrobili niezly bajzel w telewizji. Jest tam np podzial na Zewnetrzne Kolo Czasu, Wewnetrzne Kolo Czasu i Inne Kolo Czasu. Np. Zewnetrzne to ruch ksiezyca, wewnetrzne to okres menstruacyjny a Inne jest Skomplikowane. Mowi sie ze co jakis czas Barbarzyncy cyklicznie atakuja cywilizowany swiat. Na przykład. Ja uważam, że wiekszosc z tego symbolizuje wewnetrzne aspekty psychiki, ze caly czas cyklicznie tkwimy w podobnych powtarzajacych sie schematach.

Nie mozna zatrzymac czasu, bo to by przeczylo temu ze wszystko jest nietrwale podlega entropii i takie tam... nie znam sie dokladnie. Cofnac czas nie wiem, nigdy nie probowalem. Moge sprobowac, dam znac czy mi sie udalo czy nie.

Zartuje. No, nigdy nie widzialem wczesniej na wlasne oczy jak ktos cofa czas, wiec jestem dosc sceptyczny. Dr. Berzin za Dalajlamą twierdzi ze mozna tylko postrzegac coraz to dalsze cegielki przyczyn ktore daja okreslony skutek, i w ten sposob stopniowo wyzwalac sie z nawykowych tendencji. Jakoś tak mniej więcej.

Pozdrawiam

Subaru pisze:Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu?

Zobacz wątek ,,Postrzeganie historii z buddyjskiej perspektywy" w Ateneum, tam jest trochę na ten temat.

leszek wojas pisze:
Subaru pisze:Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu?
Zobacz wątek ,,Postrzeganie historii z buddyjskiej perspektywy" w Ateneum, tam jest trochę na ten temat.

Bardzo dziękuję, zaraz zajrzę.

Lo'tsa'wa pisze:
Czas jest miarą zmian ...

Pozdrawiam

Czyli cykliczność i powtarzalność jest podstawowa cechą czasu? To by tłumaczyło konieczność rodzenia się i umierania - patrząc z naszej perspektywy. Jednak są organizmy które rozmnażają się przez podział i one właściwie nie umierają nigdy, po prostu cały czas ewoluują.
Kiedyś ktoś to zauważył, że to co ewoluuje jest nieśmiertelne a to co nie ewoluuje umiera.

Subaru pisze: Czyli cykliczność i powtarzalność jest podstawowa cechą czasu? To by tłumaczyło konieczność rodzenia się i umierania - patrząc z naszej perspektywy. Jednak są organizmy które rozmnażają się przez podział i one właściwie nie umierają nigdy, po prostu cały czas ewoluują.
Kiedyś ktoś to zauważył, że to co ewoluuje jest nieśmiertelne a to co nie ewoluuje umiera.

Nie, to raczej nie jest cecha samego czasu. Cykliczność i powtarzalność wynika z karmy, to nasze działania na ogół się powtarzają, za sprawą karmy istoty się rodzą i umierają. Istoty rozmnażające się przez pączkowanie też kiedyś umrą, nie ma przecież nieśmiertelnych istot. Może to dłużej u nich trwa, ale każda istota kiedyś umrze. Wdg. Buddyzmu to nie powód do rozpaczy i załamywania się, jak wcześniej Booker napisał.

Pozdrawiam

Lo'tsa'wa pisze: Nie, to raczej nie jest cecha samego czasu. Cykliczność i powtarzalność wynika z karmy, to nasze działania na ogół się powtarzają, za sprawą karmy istoty się rodzą i umierają. Istoty rozmnażające się przez pączkowanie też kiedyś umrą, nie ma przecież nieśmiertelnych istot. Może to dłużej u nich trwa, ale każda istota kiedyś umrze. Wdg. Buddyzmu to nie powód do rozpaczy i załamywania się, jak wcześniej Booker napisał.

Pozdrawiam

Myślę, że najlepiej będzie jak wytłumaczę co mam na myśli na przykładzie. Weźmy takiego pantofelka. Rozmnaża się przez podział i z każdego pantofelka powstają nowe pantofelki. Jeśli zabijemy wszystkie pantofelki w Polsce to i tak pozostaną pantofelki w innych krajach. To jest tak jakbyśmy zniszczyli część ciała ale reszta ciała żyje więc ciało nie umiera. Pantofelki ewoluują i powstają z nich nowe organizmy, nowe gatunki. My też powstaliśmy z jakiegoś prapraprzodka pantofelka. Więc puki cokolwiek żyje we Wszechświecie to i żyje ten pierwotny jednokomórkowy organizm.

Mówiąc prościej. Ja wiem, że umrę. Umrze też moja żona, moje dzieci i mój pies. Wiem, że tak będzie, ale nie widzę powodu dla którego miałoby to dotyczyć wszystkich możliwych istot. Nie widzę z czego miałaby wynikać taka konieczność. Tym bardziej, że na Ziemi obserwujemy organizmy które właściwie się nie zmieniły odkąd powstały.

Lo'tsa'wa pisze:
Nie mozna zatrzymac czasu, bo to by przeczylo temu ze wszystko jest nietrwale podlega entropii i takie tam... nie znam sie dokladnie.

Z drugą zasadą termodynamiki jest ten problem, że nie wynika ona z żadnego innego prawa fizyki. Jest "prawem" bo tak obserwujemy i tyle.
A my i wszystkie istoty na Ziemi, żyjemy i możemy dyskutować o buddyzmie dzięki lokalnemu naruszeniu tego prawa czyli Słońcu.

Lo'tsa'wa pisze:
Cofnac czas nie wiem, nigdy nie probowalem. Moge sprobowac, dam znac czy mi sie udalo czy nie. Zartuje. No, nigdy nie widzialem wczesniej na wlasne oczy jak ktos cofa czas, wiec jestem dosc sceptyczny.

Prawdopodobnie widziałeś i to nie raz;) Jeśli weźmiemy słoik z ciepłym gazem to jego entropia rośnie a gaz ochładza się. Jednak kiedy już jest w równowadze, jego temperatura i entropia nieznacznie fluktuuje. Innymi słowy czasami nieznacznie spada. Skoro kierunek czasu określa wzrost entropii, to można powiedzieć, że czas lokalnie fluktuuje i nieznacznie się cofa.
[/quote]

Lo'tsa'wa pisze:
Dr. Berzin za Dalajlamą twierdzi ze mozna tylko postrzegac coraz to dalsze cegielki przyczyn ktore daja okreslony skutek, i w ten sposob stopniowo wyzwalac sie z nawykowych tendencji. Jakoś tak mniej więcej.
Pozdrawiam

Ciekawe. Czy Pan Dr. Berzin zajmuje się też samym czasem? Sprwa zrozumienia czasu wydaje mi się kluczowa dla naszej egzystencji. Dlatego jestem takim umolnym klientem

Pozdrawiam serdeczie

Subaru pisze: Weźmy takiego pantofelka. Rozmnaża się przez podział i z każdego pantofelka powstają nowe pantofelki. Jeśli zabijemy wszystkie pantofelki w Polsce to i tak pozostaną pantofelki w innych krajach. To jest tak jakbyśmy zniszczyli część ciała ale reszta ciała żyje więc ciało nie umiera. Pantofelki ewoluują i powstają z nich nowe organizmy, nowe gatunki. My też powstaliśmy z jakiegoś prapraprzodka pantofelka. Więc puki cokolwiek żyje we Wszechświecie to i żyje ten pierwotny jednokomórkowy organizm.

Mówiąc prościej. Ja wiem, że umrę. Umrze też moja żona, moje dzieci i mój pies. Wiem, że tak będzie, ale nie widzę powodu dla którego miałoby to dotyczyć wszystkich możliwych istot. Nie widzę z czego miałaby wynikać taka konieczność. Tym bardziej, że na Ziemi obserwujemy organizmy które właściwie się nie zmieniły odkąd powstały.

Jest coś takiego w buddyzmie jak okres od pojawienia się do rozpadu, czy zapadnięcia naszego wszechświata. Okres coprawda niewobrażalnie długi ale jednak, w końcu ten wrzechświat się rozpadnie (jest to prawo, które obejmuje wszystko co przejawione).
Jest to owa konieczność, w której Twoje pantofelki nie będą już miały jak się reprodukować.

Subaru pisze:Sprwa zrozumienia czasu wydaje mi się kluczowa dla naszej egzystencji. Dlatego jestem takim umolnym klientem

Np. tam gdzie praktykuję, sprawa kluczowa dla naszej egzystencji, to nie rozumienie tego co na zewnątrz, ale tego, co wewnątrz - zrozumienie swojego prawdziwego ja, zrozumienie swojego umysłu.

booker pisze: Jest coś takiego w buddyzmie jak okres od pojawienia się do rozpadu, czy zapadnięcia naszego wszechświata. Okres coprawda niewobrażalnie długi ale jednak, w końcu ten wrzechświat się rozpadnie (jest to prawo, które obejmuje wszystko co przejawione).
Jest to owa konieczność, w której Twoje pantofelki nie będą już miały jak się reprodukować.

Jeśli chodzi o Wszechświat, to sprawa nie jest całkiem jasna. Kiedy powstawał, nie było czasu więc samo powstanie tylko umownie nazywa się "początkiem". Co do końca to jest taki parametr w astrofizyce, nazywa się "omega". Według tego co jest pomierzone na dziś, omega jest tak gdzieś w okolicach 0.7 do 0.8. To znaczy, że Wszechświat nie zapadnie się tylko będzie się stale rozszerzał. Ta prędkość rozszerzania Wszechświata rośnie. W pewnym momencie osiągnie pewnie prędkość światła i wtedy zrobi się ciekawie

W każdym razie, materia w końcu rozpadnie się cała, nawet neutrina a pustą przestrzeń będzie wypełniać tylko falowanie światła o coraz niższych częstościach. Właściwie to jak na razie nie widać powodów dla których to falowanie miałoby kiedykolwiek zaniknąć. Co prawda planet i słońc już nie będzie ale będzie coraz większa pusta przestrzeń w której swobodnie porusza się czysta informacja.
Czy Ci to czegoś nie przypomina?

booker pisze: Np. tam gdzie praktykuję, sprawa kluczowa dla naszej egzystencji, to nie rozumienie tego co na zewnątrz, ale tego, co wewnątrz - zrozumienie swojego prawdziwego ja, zrozumienie swojego umysłu.

To zdaje się na jedno wychodzi czy się zgłębia to co na zewnątrz czy wewnątrz.

Subaru pisze:W każdym razie, materia w końcu rozpadnie się cała, nawet neutrina a pustą przestrzeń będzie wypełniać tylko falowanie światła o coraz niższych częstościach. Właściwie to jak na razie nie widać powodów dla których to falowanie miałoby kiedykolwiek zaniknąć. Co prawda planet i słońc już nie będzie ale będzie coraz większa pusta przestrzeń w której swobodnie porusza się czysta informacja.
Czy Ci to czegoś nie przypomina?

Przypomina mi, że z pantofelków będą "nici".

Subaru pisze:Właściwie to jak na razie nie widać powodów dla których to falowanie miałoby kiedykolwiek zaniknąć.

Może dlatego, że zakłada sie iż przesztrzeń, którą wypełnia falowanie nie jest w stanie zniknąć.

Subaru pisze:To zdaje się na jedno wychodzi czy się zgłębia to co na zewnątrz czy wewnątrz.

"Wewnątrz" w tym sensie oznacza praktykę medytacyjną, która pozwala zrozumieć swój własny umysł.
Czyli "światło" poznania i badania kierowane jest do umysłu.

Zgłębianie "zewnątrz" to kierowanie światła umysłu na fenomeny, które doświadcza.

Przykładowo, problem z łuszczycą, o którym gdzie indziej mówisz. Jak dla mnie, szukanie przyczyn w przeszłej karmie, tego co spowodowało, że teraz masz łuszczyce, to własnie szukanie na zewnątrz, w dodatku w czymś co przypomina odległy sen. Natomiast szukanie do wewnątrz to była by np. próba postrzeżenia dlaczego w ogóle szuka się duchowej przyczyny tego problemu, dlaczego w ogóle jest to czymś co jest motorem poszukiwań swojej przyczyny, oraz np. jakie są powody tego, że łuszczyca jest dla kogoś powodem do cierpienia, na odcięciu istoty problemu kończąc. Dodatkowo, zgłębianie "wewnątrz" praktyką medytacyjną, jako narzędziem potrafi docierać do istoty problemu w sposób, który nie jest ograniczany wiedzą czy doświadczeniem.

Co do czasu i przestrzeni, jest w "Kompasie Zen" pare słów na ten temat. Przeklepie Ci w wolnej chwili.

booker pisze:Przypomina mi, że z pantofelków będą "nici".

Pokryte rzeskami juz sa

Subaru pisze:
Jeśli chodzi o Wszechświat, to sprawa nie jest całkiem jasna. Kiedy powstawał, nie było czasu więc samo powstanie tylko umownie nazywa się "początkiem". Co do końca to jest taki parametr w astrofizyce, nazywa się "omega". Według tego co jest pomierzone na dziś, omega jest tak gdzieś w okolicach 0.7 do 0.8. To znaczy, że Wszechświat nie zapadnie się tylko będzie się stale rozszerzał. Ta prędkość rozszerzania Wszechświata rośnie. W pewnym momencie osiągnie pewnie prędkość światła i wtedy zrobi się ciekawie W każdym razie, materia w końcu rozpadnie się cała, nawet neutrina a pustą przestrzeń będzie wypełniać tylko falowanie światła o coraz niższych częstościach. Właściwie to jak na razie nie widać powodów dla których to falowanie miałoby kiedykolwiek zaniknąć. Co prawda planet i słońc już nie będzie ale będzie coraz większa pusta przestrzeń w której swobodnie porusza się czysta informacja.
Czy Ci to czegoś nie przypomina?

To zależy pewnie tez od tego jak definiuje sie sama istote i moment smierci. Jesli np. teoria o istnieniu wielu wszechswiatow okazalaby sie prawdziwa, ludzkosc moglaby w pewnym momencie opanowac podroze miedzy tymi wszechswiatami, przenoszac sie ze starzejacego sie wszechswiata do jakiegos mlodszego, a w kontekscie jednostkowym moze zczytanie calego umyslu do postaci komputerowej i przeniesienie go np. w inne cialo, chociazby mechaniczne byloby jakims rozwiazaniem - jakas ucieczka przed smiercia.

Ale nie wiem czy rownoczesne istnienie swiadomosci w dwoch cialach jest mozliwe. Troche przypomina to tybetanska praktyke Phowa - przeniesienia swiadomosci

A ten pantofelek percypuje zjawiska, przestrzen tak samo? Ma jeden wspolny gigantyczny mozg? Zdaje sie ze nie ma, kazdy jeden pantofelek jest odrebny.

Wracajac do czasu, to jest przeciez pojecie abstrakcyjne, mierzone zmieniajacymi sie warunkami. Zwierzeta nie postrzegaja czasu, postrzegaja tylko zmiany. Ludzie maja moze bardziej precyzyjne mierzenie tego czasu, ale to chyba dzialania, warunki i prawa fizyczne definiuja czas. Nie wiem w sumie. Czy moze istniec czas bez przestrzeni?

Pozdrawiam

Lo'tsa'wa pisze:Zwierzeta nie postrzegaja czasu, postrzegaja tylko zmiany.

Zanim wprowadzono pojecie "czas" ludzie tez postrzegali tylko zmiany. I chyba na podstawie obserwacji, ze niektore zmiany sie powtarzaja, powstalo pojecie czasu i jego podzialu na rozne jednostki.

Subaru pisze:Jak Buddyzm pojmuje zjawisko upływu czasu?

Witaj Subaru

Jeśli chodzi o podejście do kwestii czasu w buddyźmie to było ono różne w zależności od szkoły. Różne buddyjskie szkoły eksponowały różne aspekty.
Moim zdaniem, można mówić o czterech aspektach czy tez czterech poziomach rozumienia czasu w buddyźmie.
1) Poziom pierwszy – czas istnieje jako zjawisko wywołujące przemijanie. Posiada swoją realność, jest bodźcem, który wraz z przywiązaniem wywołuje cierpienie. Zgodnie z naturą żyjących istot przywiązujemy się, a w wyniku działania czasu obiekt naszego przywiązania zmienia się w coś innego. Przedmioty, które posiadamy niszczeją zmieniając się w kupę gruzu, bliscy ludzie zmieniają swój stosunek do nas, albo pewnego dnia umierają przeistaczając się w proch, nasze własne ciało choruje, starzeje się, aż w końcu staje się pokarmem dla różnego rodzaju drobnoustrojów. Tak więc ten poziom rozumienia czasu akcentuje przemijanie które z kolei wywołuje cierpienie. (Cztery Szlachetne Prawdy, Sarwastiwada)
2) Poziom drugi – nie ma obiektywnie istniejącego czasu. Czas nie posiada obiektywnej realności. Istnieje on jedynie jako współzależny obiekt w sieci relacji, jako twór umysłu. Każda istota posiada swój własny czas, który zanika wraz z zanikaniem jej umysłu. („...Patthana podkreśla relatywny charakter wszystkiego, co istnieje. O ile w teorii Sarwastiwady istnieją obiektywne składniki bytu, które konstytuują daną chwilę, o tyle tutaj za istotny nośnik rzeczywistości uważa się związki i stosunki między rzeczami i składnikami bytu. Żadna rzecz, żadna żywa istota ani żadna przeżywana chwila nie są same przez się poznawalne, czy wyjaśnialne. W odróżnieniu od interpretacji szkoły Sarwastiwady, według Therewady istniejącym jedynie w dynamicznych relacjach dharmom nie może przysługiwać jakakolwiek własna natura”(Volker Zotz ”Historia filozofii buddyjskiej” ). Ten poziom jest moim zdaniem czymś pośrednim pomiędzy poziomem pierwszym na którym czas jest postrzegany jako realne zjawisko wywołujące cierpienie a poziomem trzecim na którym jest jedynie iluzją. Na poziomie drugim czas posiada pewną realność ale przejawiającą się jedynie w sposób współzależny – w sieci relacji.
3) Poziom trzeci – czas jest pustką. Jest tworem umysłu nie posiadającym własnej, realnej natury. Czas jest iluzją. Jest to podejście Mahayany. ( „Nagardżuna obalał wraz z tym modelem podstawową tezę buddyzmu pierwotnego o nietrwałości wszystkich sanskar. Według nauki Gautamy, wszystko zawsze podlega przemijaniu, nie ma nic „trwale istniejącego”. Coś takiego musiałoby przez jeden króciutki moment pozostać niezmienne, o ile chciałoby się mówić o tym zasadnie, ze „istnieje”. Ale jeśli nie ma niczego trwale istniejącego, upada zarazem idea jego powstawania i przemijania, albowiem „powstawanie” i „zanikanie” daje się zdefiniować tylko w odniesieniu do czegoś, co przynajmniej krótko by przetrwało. Przez co teza o przemijalności wyklucza zawarte w sobie „powstawanie”, „trwanie” i „przemijanie”, przez co okazuje się sama w sobie sprzeczna.”(Volker Zotz „Historia filozofii buddyjskiej”))
4) Poziom czwarty – niedualizm. Nie istnienie czasu jest istnieniem czasu. Umysł jednego momentu. Umysł „tu i teraz”. ( „Podczas, gdy Nagardżuna wyłączał pustkę z powstawania w zależności, które w buddyzmie pierwotnym tłumaczy ujawnianie się w przedmiotowości, Huayan rozpoznawał tutaj pełnię: jeśli istnieje „jedno w drugim”, wszystkie rzeczy oddziałują na siebie nawzajem i przenikają jedna drugą. Pustka każdej rzeczy okazuje się być jej nieskończoną potencjalnością.”(Volker Zotz „Historia filozofii buddyjskiej”). „Mamy tylko tę chwilę. Nasze życie dzieje się z chwili na chwilę. Ta chwila jest nieskończonym czasem i nieskończoną przestrzenią, co inaczej oznacza, że nie ma w niej ani czasu ani przestrzeni. W ten właśnie sposób „wszyscy buddowie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości jednocześnie osiągają oświecenie”. [uderza w stół] To jest umysł chwili. W chwili jest przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, co oznacza, ze nie ma w niej czasu ani przestrzeni. Nieposiadanie czasu ani przestrzeni oznacza nieskończony czas i nieskończoną przestrzeń. W chwili jest wszystko. [uderza] Dlatego jeśli osiągniesz chwilę osiągniesz wszystko. Jesteś chwilą, a chwila jest tobą.”(mistrz zen Seung Sahn „Kompas zen”).)

Podejście do kwestii czasu o którym pisałem w wątku ,,Postrzeganie historii z buddyjskiej perspektywy" czyli struktura biegu wydarzeń w czasie (cykliczność) dotyczy pierwszego poziomu czyli czasu rozumianego jako istniejącego obiektywnie, realnie.
Pozdrawiam

leszek wojas pisze: 3) Poziom trzeci – czas jest pustką. Jest tworem umysłu nie posiadającym własnej, realnej natury. Czas jest iluzją. Jest to podejście Mahayany. ( „Nagardżuna obalał wraz z tym modelem podstawową tezę buddyzmu pierwotnego o nietrwałości wszystkich sanskar. Według nauki Gautamy, wszystko zawsze podlega przemijaniu, nie ma nic „trwale istniejącego”. Coś takiego musiałoby przez jeden króciutki moment pozostać niezmienne, o ile chciałoby się mówić o tym zasadnie, ze „istnieje”. Ale jeśli nie ma niczego trwale istniejącego, upada zarazem idea jego powstawania i przemijania, albowiem „powstawanie” i „zanikanie” daje się zdefiniować tylko w odniesieniu do czegoś, co przynajmniej krótko by przetrwało. Przez co teza o przemijalności wyklucza zawarte w sobie „powstawanie”, „trwanie” i „przemijanie”, przez co okazuje się sama w sobie sprzeczna.”(Volker Zotz „Historia filozofii buddyjskiej”))

Nieźle. Ale to że nie ma niczego "trwale istniejącego" wcale nie implikuje tego, że coś nie może istnieć przez jeden króciutki moment. Dlaczego coś nie może przez jeden króciutki moment pozostać niezmienne tzn istnieć? Np. Cierpienie istnieje

Istnieje też piwko albo baobab albo myśl albo pierwiastek Ununhexium.

Pozdrawiam

Lo'tsa'wa pisze:Dlaczego coś nie może przez jeden króciutki moment pozostać niezmienne tzn istnieć? Np. Cierpienie istnieje Istnieje też piwko albo baobab albo myśl albo pierwiastek Ununhexium.

Możliwe iż chodzi o to, że wymienione rzeczy nie są w każdym momencie niezmienne, statyczne, łącznie z elementami, które są ich składowymi. Także w pewnym sensie, baobab, piwo i Ununhexium w każdym momencie są troszeczkę "inne". Ich składowe w żadnym momencie nie są statyczne.

Lo'tsa'wa pisze:Np. Cierpienie istnieje Istnieje też piwko albo baobab albo myśl albo pierwiastek Ununhexium.

Witaj,
co to znaczy istnieje? Dla kogo istnieje? Dla wszystkich, czy tylko dla Ciebie?
Wyżej była mowa o czterech poziomach wglądu w naturę czasu. Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Pozdrawiam

W sumie... co 7 lat wszystkie atomy ludzkiego ciała zostają wymienione na jakiestam inne. Atom z hamburgera z wczoraj moze byc czescia skladowa mojej hemoglobiny. Wszystko promieniuje i reaguje ze wszystkim dookoła

Zależne powstawanie, fotosynteza i takie tam. A co z teorią dharm, "bytów" które nie mogą być sprowadzone do innych bytów, będących tożsamymi ze swoimi laksana, znakami? Gdzie jest Dharma-dhatu w tym, tzn rzeczy bedace takimi jakimi są?

leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?

Co to znaczy 'realnie'?

ps. Leszku, zerknij na PW. Dzięki

leszek wojas pisze:
Lo'tsa'wa pisze:Np. Cierpienie istnieje Istnieje też piwko albo baobab albo myśl albo pierwiastek Ununhexium.
Witaj,
co to znaczy istnieje? Dla kogo istnieje? Dla wszystkich, czy tylko dla Ciebie?
Wyżej była mowa o czterech poziomach wglądu w naturę czasu. Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Pozdrawiam

No, piwo jest piwem a baobab baobabem.

Pustka jest pustka a forma jest forma.

I co?!

Lo'tsa'wa pisze:No, piwo jest piwem a baobab baobabem. Pustka jest pustka a forma jest forma. I co?!

I offtopic

-> "Czas w buddyzmie".

Lo'tsa'wa pisze:Ale to że nie ma niczego "trwale istniejącego" wcale nie implikuje tego, że coś nie może istnieć przez jeden króciutki moment. Dlaczego coś nie może przez jeden króciutki moment pozostać niezmienne tzn istnieć?

Rzecz w znaczeniu pojęcia - istnieć. W madhyamace nie neguje się istnienia w ogóle bo to prowadziłoby do nihilizmu. Rozróżnia się natomiast "samodzielne istnienie", które jako takie nie istnieje, ponieważ wszystko, co istnieniem tym być by miało jest wzajemnie zależne. Kiedy zatem jest mowa o nie istnieniu istnienia to chodzi o "samodzielne istnienie", co nie zmienia niczego w statusie i możliwości przejawiania się rzeczy jako wzajemnie zależnych.

co to znaczy istnieje? Dla kogo istnieje? Dla wszystkich, czy tylko dla Ciebie?
Wyżej była mowa o czterech poziomach wglądu w naturę czasu. Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?

Możliwe iż chodzi o to, że wymienione rzeczy nie są w każdym momencie niezmienne, statyczne, łącznie z elementami, które są ich składowymi. Także w pewnym sensie, baobab, piwo i Ununhexium w każdym momencie są troszeczkę "inne". Ich składowe w żadnym momencie nie są statyczne.

Rozne sa klasyfikacje.
Klasyczna klasyfikacja(sic! & lol ) podaje podział na zjawiska Nietrwałe i Trwałe. Nietrwałe są zjawiska złożone(anitya dharma). Trwałe są nitya. Czy też (anicca/nicca). Trwały tzn nie rozpadający się - nie oznacza tu czegoś co istnieje wiecznie, ale nie dezintegruje w nastepnym momencie, nie podlega zmianie; przeksztalceniu, transformacji, rozdrobnieniu, powiekszeniu ani pomniejszeniu. Sa 3 trwale zjawiska: przestrzen, ustanie i takość. Zjawiska nietrwałe to zjawiska momentowe, ich istnienie zawiera sie w jednym momencie (ekaksana). Teoria ze wszystkie zjawiska sa momentowe tj trwaja jeden moment to ekacittaksanika sabbe dhama. Powstaja z przyczyn i warunkow, trwaja moment i zanikaja. Kazda dharma ma 4 znaki(laksana) nietrwalosci. jati/utpada(powstawanie), sthiti(trwanie), vyara(przemijanie), nirodha(destrukcja). Rozne sa interpretacje jak to dziala.

Jest tez cos takiego jak ksanikavada, teoria momentowosci, ktora popieral Wasubandhu.
"Aktywnosc ciała nie jest ciągłym momentem, ponieważ (cokolwiek jest) wytworzone, jest momentowe (trwa przez jeden moment, na gatir yasmat samskrtam ksanikam)" (AK IV, 2cd)

Czyli o ile to dobrze rozumiem wszystko co rodzi się odrazu momentalnie umiera. Np. taka teoria.

Albo coś takiego:

wikipedia pisze: Wajbaszika opisuje ostateczną rzeczywistość jako najmniejsze, niepodzielne cząsteczki materii, które zmieniają się z chwili na chwilę. Wszystko istnieje na poziomie konwencjonalnym jako twory zbudowane z owych najmniejszych, niepodzielnych cząsteczek. Nic nie posiada więc własnej indywidualnej egzystencji, gdyż ostatecznie istnieją tylko owe takie same cząsteczki. Nie istnieje żadna niepodzielna, oddzielna i trwała tożsamość "ja", którą można by było odnaleźć w tych cząsteczkach.

Pozdrawiam

booker pisze:
leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Co to znaczy 'realnie'?

Tak, do chwili pełnego oświecenia istnieją realnie.
Dla każdego, do momentu osiągnięcia pełnej realizacji, pełnego oświecenia, jego głupota istnieje realnie, nawet jeżeli jej nie zauważa.

Czongtul Rinpocze:

"Czasami ludzie rozumieją nauki opacznie i uważają, że nie ma samsary, że samsara jest bez znaczenia, że nie ma trucizn, ego, cierpienia. Ludzie chwytają się poglądu w którym nie ma miejsca na samsarę, cierpienie, emocje, trucizny i uważają go za ostateczny wgląd (...) Dzogczen natomiast uważa, że istnieje samsara, że ma ona swoje źródło w Naturze Umysłu. Do błędnych poglądów zalicza się twierdzenie, że samsara nie istnieje, wątpienie w to że manifestują się trucizny, ego, cierpienie. Błędny pogląd jest podobny do przekonania że słońce nie zawiera żadnej ciemności. To prawda, ale poza słońcem ciemność już jest. Podobnie niektórzy mówią że w złotym ogrodzie nie znajdziemy nic oprócz złota i drogocennych klejnotów. Brzmi to ładnie, ale zarówno w pierwszym jak i drugim przykładzie następuje pomylenie podstawy z tym co z niej powstaje. (...)
Podstawa to Natura Umysłu, wiemy że w podstawie nic nie ma, natomiast samsara, myśli, ego, emocje, trucizny są to energie Natury Umysłu. (...) ie możemy powiedzieć, że odbicie waszej twarzy w wodzie jest tym samym co woda. Wasza twarz odbija się w wodzie, ale nie jest ona wodą. Ego, złe i dobre myśli, cierpienie, nieszczęścia, itd. wszystko to jest energią Natury Umysłu a nie nią samą. (...)
Pyt. Czy kiedy odkryjemy Naturalny Stan zapanuje tylko światłość i szczęście, a ciemność zupełnie zniknie?
Odp. To jest właśnie dobra myśl, która zakrywa jasny, naturalny stan. Zostaw to.
(...)
W dzogczen często naucza się że że na początkowym etapie potrzebujemy licznych nauk i licznych metod, oraz że stają się one zbędne w chwili w której się go rozpozna, wówczas najlepiej jest w nim spoczywać i to jest najlepsza medytacja. Niewłaściwy pogląd natomiast powstaje wtedy, gdy ktoś chwyta fragmentu nauk i twierdzi, że jak tylko rozpozna się naturalny stan nic już nie jest potrzebne, porzucamy wszystko i nic już nie musimy robić i to jest jest ostateczny wgląd.(...)
Nauki często mówią że najważniejsze jest odkrycie Naturalnego Stanu i przebywanie w nim. Ktoś kto źle to rozumie myśli że oprócz rozpoznania Natury mysłu nic już nie musi robić, niepotrzebne są żadne praktyki, medytacja, pokłony, nieważne są szlachetne i nieszlachetne działania. Ktoś taki traci wszystko. (...)
W dzogczen robimy coś przeciwnego: staramy się spoczywać a Naturalnym Stanie. (...)Ten kto podziela błędny pogląd uważa, że wystarczy stwierdzenie że na świecie nic nie istnieje, wszystko jest niczym, nic nie ma. Spocznijcie w niczym - to oczywiście błędny pogląd.(...)"

Lo'tsa'wa pisze: Pustka jest pustka a forma jest forma. I co?!

booker pisze:
leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Co to znaczy 'realnie'?

ps. Leszku, zerknij na PW. Dzięki

Witaj Marcinie,
,,realnie" znaczy zgodnie z czyimś doświadczeniem realności - czyimś doświadczeniem ,,jakimi rzeczy są". W tym wypadku zgodnie z doświadczeniem pustki.

PW - tak Marcinie zrobię to ale nie mogłem się zalogować do linka który mi przysłałeś

Lo'tsa'wa pisze: Pustka jest pustka a forma jest forma. I co?!

Użyłeś tutaj znanego zwrotu mistrza Seung Sahna. O jakiej pustce mówisz? O swoim wyobrażeniu na temat buddyjskiej pustki? Skąd wiesz że pustka jest pustką? Doświadczyłeś buddyjskiej pustki? Można się tak ,,przerzucać" zwrotami różnych mistrzów ale w stwierdzeniu mistrza Seung Sahna nie chodzi o jakieś ,,prywatne" wyobrażenie na temat pustki tylko o prawdziwe doświadczenie ,,bez słów", ,,bez myślenia" które jest wspólne dla wszystkich którzy tego doświadczyli.

pawel pisze:
booker pisze:
leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Co to znaczy 'realnie'?
Tak, do chwili pełnego oświecenia istnieją realnie.

Czy prawdziwe doświadczenie pustki jest pełnym oświeceniem? Zgodnie z naukami mistrza Seung Sahna nie jest to jeszcze pełne oświecenie. Nie zmienia to faktu, że dla osoby która autentycznie doświadczyła pustki wszystkich rzeczy (a nie tylko intelektualnie zaakceptowała taką możliwość) rzeczy są puste zgodnie z jej doświadczeniem tego ,,jak jest". Czy w takim razie dla tej osoby istnieją one realnie w znaczeniu posiadania formy?

leszek wojas pisze:
booker pisze:
leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Co to znaczy 'realnie'?
,,realnie" znaczy zgodnie z czyimś doświadczeniem realności - czyimś doświadczeniem ,,jakimi rzeczy są". W tym wypadku zgodnie z doświadczeniem pustki.

Więc właśnie zastanawiam się, w wypadku realności zgodnie z doświadczeniem pustki.
Jak napisałeś:

leszek wojas pisze:w stwierdzeniu mistrza Seung Sahna nie chodzi o jakieś ,,prywatne" wyobrażenie na temat pustki tylko o prawdziwe doświadczenie ,,bez słów", ,,bez myślenia"

...lub inaczej mówiąc "przed myśleniem", jak kiedyś powiedział DSSN “W prawdziwej pustce nie ma nazwy ani formy."

Próbuje więc dociec co to pojęcie "realności" ma w tym kontekście oznaczać w połączeniu z "jakimi rzeczy są".

Nie wiem co z Twojego zapytania "Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?" miało wynikać w odpowiedzi. Że odpowiedź jaka jest? Że, jeżeli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to piwo, baobab, myśli istnieją dla niego nierealnie? Czy może że nie istnieją dla niego realnie? Czy może, że nie istnieją dla niego nierealnie? Czy może ani istnieją realnie, ani nie realnie? Czy może zarówno realnie jak i nierealnie? Czy może jeszcze inaczej?

leszek wojas pisze:Nie zmienia to faktu, że dla osoby która autentycznie doświadczyła pustki wszystkich rzeczy (a nie tylko intelektualnie zaakceptowała taką możliwość) rzeczy są puste zgodnie z jej doświadczeniem tego ,,jak jest". Czy w takim razie dla tej osoby istnieją one realnie w znaczeniu posiadania formy?

Inaczej mówiąc, w jaki sposób, dla doświadczenia pustość rzeczy, coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?

leszek wojas pisze:
Lo'tsa'wa pisze: Pustka jest pustka a forma jest forma. I co?!
Użyłeś tutaj znanego zwrotu mistrza Seung Sahna. O jakiej pustce mówisz? O swoim wyobrażeniu na temat buddyjskiej pustki? Skąd wiesz że pustka jest pustką? Doświadczyłeś buddyjskiej pustki? Można się tak ,,przerzucać" zwrotami różnych mistrzów ale w stwierdzeniu mistrza Seung Sahna nie chodzi o jakieś ,,prywatne" wyobrażenie na temat pustki tylko o prawdziwe doświadczenie ,,bez słów", ,,bez myślenia" które jest wspólne dla wszystkich którzy tego doświadczyli.

No i fajnie. Czyli rzeczy gdzieśtam są jakie są, tzn. istnieją, chociażby przez moment. Gdyby tak nie było, idea Dharma-dhatu, ostatecznej rzeczywistości, byłaby nieprawdziwa; wszystko byłoby po prostu relatywne i zależnie powstałe. A oprocz pratityasamutpady jest jeszcze po prostu idea dharm, faktow, istnienia.

A jak ma się nietrwałość do czasu? To, że rzeczy nie są trwale istniejące, nie znaczy że ich nie ma, to błędna konkluzja. Mogą tu być błędy słownikowe, nietrwałość można rozumieć jako "zmienność" w sensie, że byty takie jak baobab, życie albo piwo podlegają ciągłym zmianom zgodnie z prawem zależnego powstawania. Jednak są buddyjskie teorie, które mówią, że rzeczy istnieją jako rzeczy, nie są już dalej podzielne czy rozbijalne czy sprowadzalne do czegoś innego - przez krótki moment. Gdyby rzeczy nie mogłyby istnieć przez krótki moment nic by się nie trzymało kupy.

PS: Natura buddhy jest trwała i niezmienna.

A czas plynie...

Lo'tsa'wa pisze:
co to znaczy istnieje? Dla kogo istnieje? Dla wszystkich, czy tylko dla Ciebie?
Wyżej była mowa o czterech poziomach wglądu w naturę czasu. Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?

Możliwe iż chodzi o to, że wymienione rzeczy nie są w każdym momencie niezmienne, statyczne, łącznie z elementami, które są ich składowymi. Także w pewnym sensie, baobab, piwo i Ununhexium w każdym momencie są troszeczkę "inne". Ich składowe w żadnym momencie nie są statyczne.
Rozne sa klasyfikacje. (...)

I z reguły nowsze często kasowały wcześniejsze.

Fajny przegląd jest w 14 wydaniu Shepen Osel'a (str.79)

pawel pisze:
Czongtul Rinpocze:

Dobre. Masz całość?

Lotsawa pisze:PS: Natura buddhy jest trwała i niezmienna.

W znaczeniu, że przekracza trwałość i nietrwałość

booker pisze:
Lo'tsa'wa pisze: Rozne sa klasyfikacje. (...)
I z reguły nowsze często kasowały wcześniejsze.

Ja ze swej strony polecam książkę Wiesława Kurpiewskiego - Filozofia Pradżniaparamity, naprawdę niezła cegła

Lotsawa pisze:PS: Natura buddhy jest trwała i niezmienna.

booker pisze: W znaczeniu, że przekracza trwałość i nietrwałość

Tak, dokładnie o to mi chodziło.

Pozdrawiam

W każdym razie -> ->

.

booker pisze:Inaczej mówiąc, w jaki sposób, dla doświadczenia pustość rzeczy, coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?

Tak jak przedstawione jest to w teorii trzech natur: wyobrażonej (parikalpita), zależnej (paratantra) i prawdziwie istniejącej (parinispanna).
W kontekście tematu wątku czas jako wyobrażona natura doświadczenia może być uważany jako upływający z różnym, subiektywnym odczuciem jego upływu - coś szybko mija albo się niemiłosiernie wlecze. Jako zależna natura istnieje pod postacią wszelkiego typu miar - sposobów jego pomiaru oraz stosownego nazewnictwa. Jak jest naprawdę - ja nie wiem, podobno nie istnieje.

amogh pisze:
booker pisze:Inaczej mówiąc, w jaki sposób, dla doświadczenia pustość rzeczy, coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?
Tak jak przedstawione jest to w teorii trzech natur: wyobrażonej (parikalpita), zależnej (paratantra) i prawdziwie istniejącej (parinispanna).

Ale mnie chodzilo "przed nazwą i formą"

booker pisze:
amogh pisze:
booker pisze:Inaczej mówiąc, w jaki sposób, dla doświadczenia pustość rzeczy, coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?
Tak jak przedstawione jest to w teorii trzech natur: wyobrażonej (parikalpita), zależnej (paratantra) i prawdziwie istniejącej (parinispanna).
Ale mnie chodzilo "przed nazwą i formą"

Ale co przed nazwą i formą?

amogh pisze: Ale co przed nazwą i formą?

W jaki sposób, dla doświadczenia "przed nazwą i formą" coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?

booker pisze:
amogh pisze: Ale co przed nazwą i formą?
W jaki sposób, dla doświadczenia "przed nazwą i formą" coś takiego jak jakość "realne" / "nierealne" (lub w kombinacjach) jest w stanie w ogóle się odnosić?

Myślę, że tak właśnie jak przedstawiane jest to w trisvabhava. Podobnie w stopniach medytacji pustki, przechodzi się przez kolejne etapy "odrealniania" tego, co realne, aby ostatecznie dojść do tego, co rzeczywiście (realnie) prawdziwe. Odpowiadając na Twoje pytanie - odnosi się to tak jak jest doświadczane, myślę, że nie jest to jednak to samo, co jest przez określenie "realne" rozumiane. Bo jeżeli istnieje, to co jest realne (rzeczywiste) i to co jest tym jest tym, co jest prawdziwe, to poznanie tego oznaczałoby poznanie prawdy tego co jest i jak jest. Pytanie tylko - czy jest to doświadczenie czy zrozumienie, i czym jedno od drugiego się różni? I co to znaczy realne?

leszek wojas pisze:Nie zmienia to faktu, że dla osoby która autentycznie doświadczyła pustki wszystkich rzeczy (a nie tylko intelektualnie zaakceptowała taką możliwość) rzeczy są puste zgodnie z jej doświadczeniem tego ,,jak jest". Czy w takim razie dla tej osoby istnieją one realnie w znaczeniu posiadania formy?

Jakiej osoby?

amogh pisze:Jako zależna natura istnieje pod postacią wszelkiego typu miar - sposobów jego pomiaru oraz stosownego nazewnictwa.

Może nie tyle pod postacią miar i nazw bo te bardziej odpowiadają wyobrażonej, konceptualnej naturze ale jako ruch.

leszek wojas pisze:
pawel pisze:
booker pisze:
leszek wojas pisze: Jeśli ktoś osiągnął wgląd w pustkę wszystkich rzeczy to czy piwo, baobab, myśl itp. istnieją dla niego realnie?
Co to znaczy 'realnie'?
Tak, do chwili pełnego oświecenia istnieją realnie.
Czy prawdziwe doświadczenie pustki jest pełnym oświeceniem? Zgodnie z naukami mistrza Seung Sahna nie jest to jeszcze pełne oświecenie. Nie zmienia to faktu, że dla osoby która autentycznie doświadczyła pustki wszystkich rzeczy (a nie tylko intelektualnie zaakceptowała taką możliwość) rzeczy są puste zgodnie z jej doświadczeniem tego ,,jak jest". Czy w takim razie dla tej osoby istnieją one realnie w znaczeniu posiadania formy?

Zgodnie z naukami Dzogczen również nie jest pełnym oświeceniem, mało tego - nawet zrealizowanie pustki nie jest pełnym oświeceniem. Dla przykładu, w namtharze jednego z mistrzów jest napisane że prawda absolutna zamanifestowała się w jego kontemplacji i dlatego zaczął przełazić nienaruszony przez ściany, a potem, w chwili pełnego oświecenia, kiedy rozpuścił się w światło, zrealizował jedność dwu prawd - względnej i ostatecznej. Czyli inaczej mówiąc, jesli ktoś zrealizuje w pełni pustkę, to... pustka staje się dla niego formą. Nie będzie to jeszcze oświecenie.
Z kolei jeśli chodzi o to doświadczenie pustości, to w dzogczen uważa się to tylko za doświadczenie. Doswiadczenie jest, potem go nie ma i tyle, czy to doświadczenie pustki, czy przejrzystości tudzież błogości.
Dlatego, niejako koknludując - o naturalnym stanie mówi się czasem że jest jak jajo garudy - takiego mitycznego wszechmocnego ptaka, wszechmocnego od razu od chwili wyklucia - ponieważ jest on poza określeniami takimi jak pustka, przejrzystość itd. i poza tymi doświadczeniami.

Lo'tsa'wa pisze: To zależy pewnie tez od tego jak definiuje sie sama istote i moment smierci. Jesli np. teoria o istnieniu wielu wszechswiatow okazalaby sie prawdziwa, ludzkosc moglaby w pewnym momencie opanowac podroze miedzy tymi wszechswiatami, przenoszac sie ze starzejacego sie wszechswiata do jakiegos mlodszego, a w kontekscie jednostkowym moze zczytanie calego umyslu do postaci komputerowej i przeniesienie go np. w inne cialo, chociazby mechaniczne byloby jakims rozwiazaniem - jakas ucieczka przed smiercia. Ale nie wiem czy rownoczesne istnienie swiadomosci w dwoch cialach jest mozliwe. Troche przypomina to tybetanska praktyke Phowa - przeniesienia swiadomosci A ten pantofelek percypuje zjawiska, przestrzen tak samo? Ma jeden wspolny gigantyczny mozg? Zdaje sie ze nie ma, kazdy jeden pantofelek jest odrebny.

Tak, o to mi chodziło. A przykład pantofelka miał służyć do przejścia do następnego kroku rozumowania czyli do świadomości zbiorowej.
Świadomość zbiorowa jest ciekawym przykładem bo jest świadomością która pojawia się i dalej może potencjalnie tworzyć continuum. Czyli początek i brak końca.

Chciałbym tutaj zwrócić uwagę na jedną rzecz: odcinek, półprosta i prosta są topologicznie tożsame. To znaczy, ze forma określona na prostej może być łatwo i jednoznacznie przekształcona w formę na odcinku czy półprostej. Jeśli więc nasz czas jest ciągły (nie posegmentowany na zbiór skończonych wrażeń) to za pomocą transformacji patrzenia na formy moglibyśmy dostrzec ich obraz w nieograniczonej początkiem i końcem przestrzeni.

Lo'tsa'wa pisze: Wracajac do czasu, to jest przeciez pojecie abstrakcyjne, mierzone zmieniajacymi sie warunkami. Zwierzeta nie postrzegaja czasu, postrzegaja tylko zmiany. Ludzie maja moze bardziej precyzyjne mierzenie tego czasu, ale to chyba dzialania, warunki i prawa fizyczne definiuja czas. Nie wiem w sumie.

Mówi się, że zwierzęta nie mają (nie znają pojęcia) przyszłości. Ale mój pies zdaje się mieć jakieś minimalne rozumienie czasu. Kiedy przychodzi bo chce siusiu to mówię mu albo "idziemy" albo "zaraz pójdziemy" i on wydaje się to odróżniać.

Lo'tsa'wa pisze: Czy moze istniec czas bez przestrzeni?
Pozdrawiam

Raczej nie bo czas to zmiana stanu a stan to przestrzeń (stanów).
Ale czas nie musi być dodatkowym wymiarem przestrzeni. Jest nawet taka teoria według której nasz Wszechświat jest w istocie dwuwymiarowy a złudzenie trójwymiarowości jest skutkiem działania w niej nieciągłego czasu.